هرآنچه که باید راجع به آزمایش T4 بدانیم

آزمایش T4

آزمایش t4 در حقیقت حالت خاصی از آزمایش غده تیروئید است. زیرا غده تیروئید هورمونی به نام تیروکسین تولید می کند که به نام T4 شناخته می شود. این هورمون در چندین عملکرد بدن مانند رشد و متابولیسم نقش به سزایی دارد.

برخی از T4های موجود به صورت T4 آزاد هستند. این بدان معنا است که به پروتئین های موجود در خون متصل نشده است. این T4 ها همان نوعی هستند که در بدن و بافت ها مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال عمده T4های موجود در جریان خون به پروتئین اتصال دارند.

از آنجا که T4 در دو شکل در بدن موجود است، دو نوع آزمایش t4 وجود دارد: یکی تست T4 کل و دیگری تست T4 آزاد.

آزمایش t4 کل میزان T4 متصل به پروتئین را همراه با همه T4های آزاد اندازه گیری می کند.

آزمایش t4 آزاد تنها T4 آزاد خون را می سنجد.

از آنجا که T4 آزاد همان چیزی است که در بدن مورد استفاده قرار می گیرد، معمولاً ترجیح داده می شود به جای آزمایش t4 کل، آزمایش T4 آزاد انجام شود.1
 

آزمایش T4 در بارداری

در دوران بارداری مخصوصأ در هفته ششم میزان هورمون‌های تیروئید با افزایش مواجه می‌شوند. شما ممکن است در این دوران متوجه تغییرات هورمونی نشوید اما پزشک متخصص زنان با آزمایش‌هایی که تجویز می‌کند به طور منظم تغییرات هورمونی را در دوران بارداری رصد خواهد کرد. یکی از آزمایش‌های رایج در دوران بارداری همین آرمایش T4 است.

نوزادانی که کم‌کاری تیروئید مادر آن‌ها در دوران بارداری برطرف نشده باشد، با خطر نواقص مادرزادی مواجه می‌شوند. مشکلات مغزی و فیزیکی تعداد زیادی از این نوزادان را تهدید می‌کند. البته در صورتی که کمبود هورمون‌های تیروئید در ماه‌های اول بارداری درمان شوند، جنین به رشد طبیعی خود بازمی‌گردند. در دوران بارداری برخی موارد شما را در معرض ابتلا به تیروئید کم‌کار یا پر‌کار قرار می‌دهند:

سن بالای 30

کمبود ید در بدن

سابقه ژنتیک در ابتلا به  مشکلات تیروئیدی مانند گواتر، زایمان زودرس، سابقه سقط و دیابت نوع یک.2

هدف از انجام تست چیست؟

هدف از انجام این آزمایش، کمک به ارزیابی عملکرد غده تیروئید، تشخیص اختلالات غده تیروئید، تشخیص کم کاری مادرزادی غده تیرویید در نوزادان، پایش درمان بیماران مبتلا به کم کاری و یا پرکاری تیروئید است.

T3 و T4 دو هورمون اصلی هستند که توسط غده تیروئید تولید می شود. تیروئید اندام کوچک پروانه ای شکل است که در جلوی گلو بین مهره پنجم گردنی و مهره اول سینه ای، زیرAdam’s apple  یا سیب آدم (برجستگی حلقی غضروف تیروئید) قرار دارد. هورمون های T3 و T4 با هم در کنترل و تنظیم میزان استفاده بدن از انرژی نقش دارند. تقریباً تمام T3 (و T4) موجود در خون به پروتئین متصل می باشد. بقیه آن بصورت آزاد (غیر متصل به پروتئین) است و از نظر بیولوژیکی، فرم فعال هورمون می باشد.

بیشتر هورمون تولید شده توسط تیروئید، T4 است. این هورمون نسبتاً غیرفعال است ، اما در کبد و سایر بافت ها به T3 (فرم فعال تر) تبدیل می شود.3
 

نحوه آماده سازی برای آزمایش T4 چگونه است؟

مصرف برخی از داروها میزان T4، به ویژه T4 کل، را تحت تأثیر قرار می دهند. از این رو مهم است پزشک را از داروهایی که مصرف می کنید مطلع سازید. برای اطمینان از دقیق بودن نتایج لازم است به صورت موقت مصرف برخی داروها را پیش از آزمایش قطع کنید. همچنین لازم است در صورت باردار بودن پزشک را از این موضوع مطلع سازید.

داروهایی که می توانند سطح T4 را تحت تأثیر قرار دهند شامل موارد زیر هستند:

داروهای محتوی هورمون مانند آندروژن، استروژن و قرص های جلوگیری از بارداری

داروهای مؤثر بر تیروئید یا داروهایی که به منظور درمان بیماری‌های تیروئیدی طراحی شده اند.

برخی از داروهای مربوط به درمان سرطان

استروئیدها

این موارد تنها داروهایی نیستند که قادرند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین بهتر است مطمئن شوید تمام داروها و همچنین مکمل های گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع داده‌اید.1
 

آزمایش T4 چگونه انجام می شود؟

این آزمایش نیز مانند سایر انواع آزمایش خون است. به این ترتیب که یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی خون را در یک تیوب یا ویال جمع می کند و برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستد.

نتایج معمول آزمایش T4 کل در بزرگسالان معمولاً حدود ۵.۰ تا ۱۲.۰ میکروگرم در دسی لیتر (μg / dL) است. این میزان در کودکان براساس سن متفاوت است. برای اطمینان بیش‌تر بهتر است با پزشک خود در مورد حدود طبیعی قابل قبول برای کودکتان صحبت کنید. همچنین ممکن است تفاوت هایی میان آزمایشگاه ها وجود داشته باشد.

نتایج معمول آزمایش T4 آزاد در بزرگسالان عموماً ۰.۸ تا ۱.۸ نانوگرم در دسی لیتر (ng / dL) است. مشابه T4 کل در بزرگسالان، T4 آزاد نیز در کودکان بسته به سن متفاوت است.

مانند هر نتیجه دیگری، در صورتی که نتایج فراتر از حد مورد انتظار شد، با پزشک متخصص غدد و متابولیسم در مورد اینکه نتایج ممکن است چه ارتباطی با وضعیت سلامتی شخصی شما داشته باشد، صحبت کنید.

از آنجا که T4 تنها هورمون دخیل در عملکرد تیروئید نیست، طبیعی بودن نتیجه این آزمایش هنوز هم می تواند به معنی وجود مشکل تیروئیدی باشد. به عنوان مثال، نتایج T4 ممکن است در محدوده طبیعی قرار گیرد، اما نتایج T3 ممکن است غیر طبیعی باشد. این امر به ویژه در موارد پرکاری تیروئید صادق است.1

تفسیر آزمایش T4  

در تست تیروکسین اگر میزان هورمون‌های ترشح شده زیاد باشد تیروئید پرکار و اگر کم باشد تیروئید کم‌کار است.

اگر مقدار T4 پایین و میزان  TSH بالا باشد تیروئید کم‌کار محسوب می‌شود.

اگر مقدار TSH پایین و T4 بالا باشد تیروئید پر کار است

اگر میزان T4 نرمال باشد و TSH نیز لب مرز باشد عملکرد تیروئید شما کمی با اختلال و نارسایی مواجه شده است و این امکان وجود دارد که در آینده به کم‌کاری تیروئید مبتلا شوید.

اگر مقدار پایین هورمون‌های T4 و TSH به دلیل عملکرد ضعیف غده هیپوفیز باشند؛ در این صورت ممکن است که پزشک اصلأ تیروئید را به عنوان مشکل اصلی شما تشخیص ندهد و به دنبال یافتن دلیل دیگری برای آثار بیماری باشد.2
 

آیا انجام آزمایش T4 خطری دارد؟

آزمایش T4 خطر خاصی ندارد. خطراتی که وجود دارد شامل همان هایی است که در زمان خون گیری وجود دارد. بنابراین در موارد نادر ممکن است عارضه ای مانند موارد زیر را تجربه کنید:

ملتهب شدن ورید

عفونت

خون ریزی بیش از حد

عموماً ممکن است در هنگام خونگیری احساس درد یا ناراحتی داشته باشید. همچنین ممکن است پس از خارج کردن سوزن اندکی خونریزی داشته باشید. یا ممکن است در اطراف محل ورود سوزن کبودی کوچکی ایجاد شود.3
 

مزایای انجام آزمایش T4

آزمایش T4، آزمایس خونی است که به پزشک کمک می کند مشکلات مربوط به تیروئید را تشخیص دهد. این رویکرد روشی کم خطر است که اغلب همراه با آزمایش خونی دیگر، مانند آزمایش T3 و آزمایش TSH انجام می شود.

در صورتی که در حال آماده شدن برای آزمایش T4 هستید، مطمئن شوید پزشک خود را از تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید و بارداری خود مطلع کرده اید. با این کار دقت تفسیر نتایج آزمون تضمین می شود.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.homeca.ir
3.www.vahidlab.ir